Felsefe Başlıyor

 

FELSEFE VE FİLOZOF

     Yunanca "seviyorum", "ardından gidiyorum", "arıyorum" gibi anlamlara gelen "phileo" sözcüğü ve "bilgi", "bilgelik" anlamlarına gelen "sophia" sözcüğünün birleşiminden oluşan felsefenin sözcük anlamı, "bilgelik sevgisi" ya da "bilgi sevgisi"dir. Yani bilgeliğe ve bilgiye değer vermek, onları önemsemek ve hatta en değerli şeyler olarak görmektir.
Felsefe (philosophia) terimi ilk kez, İlk Çağ'ın ünlü Yunan matematikçisi ve filozofu Pythagoras (Pisagor), (MÖ 580-500) tarafından kullanılmıştır. Buna göre felsefe kelime anlamı olarak bilgelik sevgisi ya da hikmet arayışı demektir. Bilgelik (hikmet) ise varlık, bilgi ve değer üzerine tam ve bütün bir bilginin ortaya çıkması veya bir insanın böyle bir bilgiye sahip olabilecek ölçüde olgunluğa ermesi hâlidir.

      Bu arayış içerisinde bilgeliği seven bilgiyi arayan ve ona ulaşmak isteyen kişilere filozof (philosophos) denir. İnsan yaşamını ilgilendiren her şey hakkında akıl yürütüp bunları felsefi problem konusu yapabilen filozof, doğru olduğunu bildiğimiz ya da böyle olduğuna inandığımız her şeyi sorgulayabilir; insanın, Tanrı'nın, dinin, dış dünyanın varoluşuyla, bilginin kaynağı ve sınırlarıyla, bilimle, sanatla ve daha birçok konuyla ilgili sorular sorabilir. Filozof sadece soru sormakla yetinmez; yaratıcı bir düşünüş, eleştirici ve sorgulayıcı bir tavır ve bakış açısıyla bu sorulara yanıtlar arar. Felsefe ile uğraşan ve fikirlerini tutarlı, temelli, mantıklı bir biçimde ortaya koyabilen ve bunları yaparken de her türlü eleştiriyi ve yargılamayı göze alabilen, bunun yanında fikirlerine karşı oluşabilecek muhalefetleri de mantık çerçevesinde yumuşatabilecek insanlara "filozof" adı verilmiştir. Filozoflar, büyük sorumluluklarla yaşamaya uygun insanlardır; çünkü onlar, hissetmeden önce düşünürler.  

FELSEFENİN DOĞUŞU

Felsefe ilk olarak M.Ö. 7.yy’da İyonya uygarlığında önemli bir ticaret merkezi ve liman kenti olan Miletos (Milet) kentinde ortaya çıkmıştır. İyonya’dan önce Mısır, Mezopotamya, Çin, Hindistan ve Türklerde önemli düşünce sistemleri vardı. Fakat bu düşüncelerin yapılarında dini ve mistik (mitolojik) öğeler yer aldığı için felsefe düzeyine erişememişlerdir. İyonya düşünce sisteminin felsefe olarak nitelendirilmesinin temel nedeni, düşünce sisteminin dini ve mitolojik açıklamalar içermeyip akla dayalı olmasıydı. Varlıklarla, insanla alakalı sistemli ve yalnızca akla dayanan ilk düşünce sisteminin İyonya’da ortaya çıkması tesadüf değildi; Mezopotamya, Mısır, İran ve Fenike kültürlerinden etkilenmiş olan Milet kenti tarım ve denizciliğin geliştiği oldukça işlek liman kentidir. Ekonomik yapının ileri düzeyde olması, bilgi birikiminin varlığı ve hoşgörüyü de beraberinde getirmiştir. Yani Milet kentindeki ortam farklı inanç ve düşüncelere izin verecek kadar hoşgörülüydü.  Bu elverişli ortam Thales gibi düşünürlerin çıkmasına olanak hazırlamıştır. Thales (MÖ 624-546) ile başlayan bu süreçte, doğal olaylar yine doğal nedenlerle açıklanmaya çalışılarak insan aklının yeterli olduğu inancı sağlanmaya çalışılmıştır. Tüm bunlara göre felsefenin ortaya çıkabilmesi bazı şartlara bağlı olarak gerçekleşmiştir:
-Yüksek refah düzeyine ulaşılmış olması gerekir (Boş zamanların olması gerekir).
-Kültürel zenginliğin (bilgi birikiminin) olması gerekir.
-Farklı inanç ve düşüncelere izin verecek hoşgörü ortamının olması gerekir.
-Diğer bir önemli etken ise insan faktörüdür. Bu insan faktörü; kişinin merak duymasıdır. İşte bu şartlar fazlasıyla İyonya’da olduğu için felsefe ilk olarak burada ortaya çıkmıştır. O dönemde bu koşulu ilk gerçekleştiren kişi de Miletli Thales’tir. Thales yunan dini ve mitolojisinin açıklamalarıyla yetinmeyip akla dayalı açıklamalar yaparak evrenin ilk ana maddesi (Arkhe) sorununa cevap aramıştır.

Milattan önceki dönemlerden felsefenin doğuşuna kadar olan sürede bütün var olanların, her şeyin nedeni mitolojide aranırdı. Akla ve mantığa pek uygun olmayan, dinsel açıklamalar yapılırdı. Oysa M.Ö.5. yüzyılın 2.yarısında Antik Yunan'da felsefenin doğduğunu görüyoruz. Felsefeyi doğuran en temel nedenlerden biri Antik Yunan'da demokrasinin var olması, demokrasinin farklı düşüncelere özgürlük tanıması, bilim ve felsefenin de gelişmek için burada uygun ortam bulmasıdır. Felsefe her şeyden önce ''ben neyim?'', ''ben kimim?'', ''evren nereden geliyor?'', ''nasıl bu varlıklar oluştu?'' gibi sorulara yanıt arayan insanlar için geçerlidir. Bu tür sorgulamaları yapmayan insanların etkinliği değildir. Örneğin; yağmurun yağmasının Zeus'un kızıp, tükürmesiyle gerçekleştiğinin düşünülmesi. Felsefe etkinliği yapan insan yağmurun yağmasında başka bir neden arar, bu duruma mantıklı bir açıklama getirmeye çalışır. 

            https://arayis.weebly.com/felsefe-nas305l-ortaya-ccedil305kt305.html

   

Felsefe Ne İşe Yarar?

Yunanca kökenli bir kelime olan felsefe, bilgelik arayışı veya bilgi severlik olarak da bilinir. Bir başka deyişle felsefe, düşünme sanatıdır. Bu tanıma bakılırsa her insan felsefe yapabilir ancak dilimizde “felsefe yapma” diye de bir söz vardır. Hatta TDK sözlüğünde “felsefe yapmak” için verilen tanımlardan birinin bilgiçlik taslamak olduğunu biliyor muydunuz? Oysa ki felsefe, farkında olmasa da, her insanın gündelik işlerinden biridir çünkü hepimiz kendimizi ve çevremizi anlamaya çalışırız ve sürekli bir bilgi arayışındayızdır. Eğer bilinçli olarak ve isteyerek felsefe yapmayı hayatımıza dahil etsek hayatımız çok daha iyi olmaz mıydı? Bizce olurdu, hadi okumaya devam edin ve 6 madde ile neden felsefe yapmanız gerektiğini size açıklayalım!

1. Bilgili Olmak İçin

Felsefe yaygın olarak; varlık, varoluş, bilgi, gerçek, adalet, güzellik, doğruluk, akıl ve dil gibi konularla ilgilenir ancak bunlarla sınırlı değildir. Felsefenin özü bilgiyi sevmektir ve bilgiyi aramaktır. Milattan önce yaşamış bir filozofun bir cümlesini okuduktan sonra birden yapay zeka teknolojisini araştırırken bulursunuz kendinizi çünkü bir felsefi düşünce size yeni sorular sordurtabilir. Ayrıca felsefe zamansızdır ve felsefe yapmanın zamanı yoktur!

2. Rasyonel Olmak İçin

Rasyonel olmak; akla dayalı olan, aklın kurallarına ve mantığa dayanan demektir. Yaşam boyunca birçok karar almamız gerekir ve bu süreçlerde rasyonel olmak bize yardımcı olabilir. Mesela başınıza hiç şöyle durumlar geldi mi? Hiç beklemediğiniz bir zamanda çok iyi bir iş teklifi aldınız ama ne yapmanız gerektiği konusunda hiçbir fikriniz yok! Evinizin kira sözleşmesi bitiyor, kalsam mı yeni bir eve mi taşınsam? Artık bir ev satın almanın zamanı gelmedi mi? Yeğeniniz üniversite sınavlarına girdi ve sizin fikrinizi almak istiyor: mühendislik mi yoksa tıp mı okusa? İşte bu kadar basit ve hayatın içinden konularda bile felsefe yapabiliriz ve rasyonellik ile hayatımızı kolaylaştırabiliriz.

3. Ahlâklı Olmak İçin

En küçüğünden en büyüğüne aldığımız kararları veya sokakta, evde, işte sergilediğimiz davranışlarımızı bir gözden geçirelim. Mutlaka en az bir kişi üzerinde etkisi olmuştur. İsteyerek veya istemeyerek bir kişiye faydamız olmuştur veya bir kişiyi üzmüşüzdür. Sakince bir düşünsek dünyanın daha iyi bir yer olmasını isteriz değil mi? Peki bunun için elimizden geleni yapmayı tercih eder miyiz? Felsefe düşünce sanatıdır demiştik değil mi?

4. Eğlence İçin

Felsefe bilgi arayışıdır, felsefi düşünce ile ahlâklı ve rasyonel oluruz dedik ama hayatın bu kadarla sınırlı olmadığını hepimiz biliyoruz. Felsefe bize bakış açısı verir ve bazen de hayata eğlenceli yönünden bakmayı unutmamalıyız. Sokrates ne demiş? “Her durumda evlenin. İyi bir eşiniz olursa mutlu olursunuz, eşiniz kötü olursa filozof olursunuz.”

5. Yaratıcı Olmak İçin

Milattan önceden bugüne kadar birçok felsefeci hayatın en büyük sorularını sormuş ve farklı cevaplar sunmuştur. Farklı ve yeni düşünceler hayata katkı sunar. Yaratıcı düşüncenin kaynağı da işte bu soru ve cevapların peşinden gitmektir. Bazen verilen cevaplarla yetinmemek için, bazen ise yeni çözümler bulmak için felsefi düşünceyi kullanabiliriz.

6. Daha İyi Bir Yaşam İçin

İşimiz, eşimiz, memleketimiz, mezun olduğumuz okul ve daha birçok etiketlerimiz haricinde, Yunus Emre’nin dediği gibi “bir ben vardır bende, benden içeri”. Felsefi sorular ve düşünceleri, kendimizi ve yaşamımızı anlamak için de kullanabiliriz. Kendini tanımak, anlam arayışı içinde olmak ilk başta korkutucu gelse de nihayetinde hayatımızı iyileştirecektir. Bilgili ve ahlâklı olarak, rasyonel düşünüp davranarak, hayatımızdan eğlenceyi eksik etmeden ve yaratıcılığımızı ortaya çıkararak daha iyi bir yaşamımız olabilir.

https://ateligo.com/blogs/neler-var-neler/felsefe-ne-i%CC%87se-yarar